PRAWO PRACY: Wymiar urlopu wypoczynkowego pracowników

Wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi:

20 dni –pracownik zatrudniony krócej niż 10 lat,
26 dni –pracownik zatrudniony co najmniej 10 lat.

Do okresu zatrudnienia, od którego zależy wymiar urlopu wlicza się:

zakończone okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu i sposób rozwiązania stosunku pracy,
w przypadku jednoczesnego pozostawania w 2 lub więcej stosunkach pracy, okresy niezakończonego zatrudnienia, w części przypadającej przed nawiązaniem kolejnego stosunku pracy.
okres nauki:

w zasadniczej lub innej równorzędnej szkole zawodowej - czas przewidziany programem nauczania, lecz nie więcej niż 3 lata,
w średniej szkole zawodowej - czas przewidziany programem nauczania, nie więcej niż 5 lat,
w średniej szkole zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
w średniej szkole ogólnokształcącej - 4 lata,
w szkole policealnej - 6 lat,
w szkole wyższej - 8 lat (także licencjat)

Okresy nauki nie podlegają sumowaniu. Warunkiem zaliczenia okresu nauki jest przedstawienie pracodawcy świadectwa (dyplomu) ukończenia danego rodzaju szkoły.

Jeżeli pracownik jednocześnie uczył się i pozostawał w zatrudnieniu, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się okres nauki albo okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.

Dla ustalenia wymiaru urlopu wlicza się także:

okresy pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
okres odbywania zasadniczej służby wojskowej.

Urlop w niepełnym wymiarze czasu pracy = udziela się proporcjonalnie, biorąc za podstawę wymiar urlopu 20 albo 26 dni. Niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia (np. zatrudnionemu na ½ etatu przysługuje 10 lub 13 dni urlopu).

Urlopy dla młodocianych:

12 dni - po 6 m-cach od rozpoczęcia pierwszej pracy,
26 dni – po 1 roku pracy.

Urlop pracowników tymczasowych = 2 dni za każdy miesiąc pozostawania w dyspozycji pracodawcy.

Dwie grupy pracowników tymczasowych:

wykonujących pracę na rzecz danego pracodawcy-użytkownika do 6 m-cy;
wykonujących pracę na rzecz danego pracodawcy-użytkownika co najmniej 6 m-cy.

Przepis nie posługuje się kryterium czasu trwania um., lecz okresu wykonywania pracy. Chodzi tu o okres pozostawania do dyspozycji pracodawcy. Jeżeli um. o pracę trwa dłużej niż okres pozostawania w dyspozycji pracodawcy użytkownika, to za takie okresy urlop się nie należy.

Regulacja ustawy o zatrudnieniu pracowników tymczasowych jest regulacją szczególną w stosunku do działu VII KP. W konsekwencji roczny wymiar urlopu pracownika tymczasowego może osiągnąć teoretycznie wymiar 24 dni i to niezależnie od stażu pracy pracownika tymczasowego i wykształcenia. Historia zawodowa pracownika tymczasowego nie ma wpływu na wymiar urlopu w związku z zatrudnieniem tymczasowym. Ale zasada ta nie działa w przeciwnym kierunku. Staż pracy pracownika tymczasowego ma wpływ na wymiar i prawo do urlopu tego pracownika u pracodawców nietymczasowych. Przy ustalaniu wymiaru urlopu u pracodawcy nietymczasowego pracodawca bierze wiec pod uwagę staż pracy w agencji pracy tymczasowej tak jak każdy inny okres zatrudnienia.

Ad 1. W tym przypadku pracownikowi tymczasowemu nie przysługuje prawo do urlopu u tego pracodawcy-użytkownika, ale pracodawca-użytkownik i agencja pracy tymczasowej mogą uzgodnić wykorzystanie takiego urlopu przez pracownika w całości lub w części oraz mogą ustalić tryb jego udzielenia. O uzgodnieniach tych agencja pracy tymczasowej informuje pracownika tymczasowego przed zawarciem um. o pracę.

Ad 2. W tym przypadku pracownikowi tymczasowemu przysługuje prawo do wykorzystania u danego pracodawcy-użytkownika urlopu wypoczynkowego w wymiarze przysługującym temu pracownikowi. Termin udzielenia urlopu uzgadniają ze sobą pracownik tymczasowy i pracodawca-użytkownik.

Pracownikowi tymczasowemu przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze 2 dni za każdy miesiąc pozostawania w dyspozycji pracodawcy-użytkownika. Urlop nie przysługuje jednak za okres, za który pracownik tymczasowy wykorzystał u poprzedniego pracodawcy urlop wypoczynkowy, przysługujący na podstawie odrębnych przepisów. A zatem urlop z tytułu pracy tymczasowej zaliczany jest na poczet urlopu należnego w danym roku kalendarzowym w razie podjęcia przez pracownika w tym samym roku pracy nietymczasowej i vice verrsa.

Urlopy okolicznościowe.

Mianem urlopów okolicznościowych określa się potocznie zwolnienia od pracy przysługujące w związku z zaistnieniem pewnych zdarzeń w życiu osobistym.

Zdarzenia te oraz liczbę dni wolnych przysługujących na tę okoliczność pracownikowi wskazują przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.

Pracodawca obowiązany jest zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący:

2 dni - w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy;
1 dzień - w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Urlopy dodatkowe.

Wśród pracowników można wyróżnić grupy mające, obok przewidzianego w KP, prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego lub urlopu wypoczynkowego w wyższym wymiarze. Są to:

nauczyciele - okres ferii lub co najmniej 7 tygodni urlopu 35 dni roboczych;
sędziowie – więcej o 6 dni roboczych - po 10 latach pracy i 12 dni - po 15 latach pracy;
pracownicy niepełnosprawni zaliczeni do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności - 10 dni roboczych więcej; prawo do pierwszego urlopu dodatkowego nabywają po przepracowaniu roku po dniu zaliczenia do jednego z tych stopni niepełnosprawności;
inwalidzi wojenni – 10 dni roboczych więcej, pod warunkiem że nie korzystają już z urlopu w wymiarze przekraczającym 26 dni;
kombatanci oraz niektóre osoby będące ofiarami represji wojennych i okresu powojennego - 10 dni roboczych więcej, pod warunkiem że nie korzystają już z urlopu w wymiarze przekraczającym 26 dni.