czwartek

Pojęcie stosunku pracy w kontekście zmian do art. 22 KP

Stosunek pracy:

Art. 22.  § 1. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

§ 11. Zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.

§ 12. Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1.

W 2002 r. wprowadzono 2 kryteria mające charakteryzować stosunek pracy - praca ma być wykonywana nie tylko pod kierownictwem pracodawcy, ale także w czasie i miejscu przez tego pracodawcę wyznaczonym.

Stosunek pracy wyróżnia się więc:

  1. koniecznością osobistego wykonywania pracy,
  2. podporządkowaniem pracownika pracodawcy,
  3. wykonywaniem pracy na rzecz i ryzyko pracodawcy,
  4. odpłatnością pracy.

Zasada osobistego świadczenia pracy oznacza, że pracownik winien wykonywać pracę na rzecz pracodawcy osobiście i nie może tego obowiązku spełniać za pośrednictwem innej osoby. Wymóg ten związany jest z osobistymi przymiotami pracownika, jak na przykład kwalifikacjami, sumiennością, starannością, wiekiem.

Zasada podporządkowania pracownika polega na obowiązku stosowania się do poleceń przełożonego w trakcie wykonywania pracy, jeżeli pozostają w związku z wykonywaną pracą, tj. jej organizacją i przebiegiem. Nowelizacją art. 22 § 1 k.p. ustawodawca wyłączył spod pojęcia kierownictwa możliwość wyznaczania przez pracodawcę miejsca i czasu świadczenia pracy. Aktualnie pojęcie kierownictwa odnosić należy jedynie do kierownictwa w zakresie sposobu świadczenia pracy. Miejsce wykonywania pracy powinno zostać określone w umowie o pracę, natomiast ustalanie systemów i rozkładów czasu pracy obowiązujących u danego pracodawcy jest zasadniczo określane w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest zobowiązany do wydania regulaminu pracy.

Zasada wykonywania pracy na ryzyko pracodawcy występuje w kilku znaczeniach. Pracodawca, zatrudniając pracownika, ponosi konsekwencje tzw.

  1. ryzyka technicznego - czyli ryzyka wystąpienia niemożności świadczenia pracy przez pracownika z przyczyn technicznych, niezawinionych przez pracownika;
  2. ryzyka osobowego - związanego z niewłaściwą obsadą stanowisk pracy oraz ponoszenia strat wskutek braku należytego przygotowania pracownika do pracy;
  3. ryzyka gospodarczego - czyli ujemnych rezultatów prowadzonej działalności gospodarczej, na przykład wahania popytu na towary i usługi oferowane przez pracodawcę, zmiana cen, itp.;
  4. ryzyka socjalnego - związanego z koniecznością ponoszenia pewnych ciężarów socjalnych związanych z zabezpieczeniem interesów bytowych pracowników i ich rodzin, na przykład wskutek śmierci lub czasowej niezdolności pracownika spowodowanej chorobą lub wypadkiem przy pracy.

Zasada odpłatności pracy oznacza, że pracownikowi przysługuje wynagrodzenie godziwe, odpowiadające m.in. rodzajowi wykonywanej pracy i posiadanym kwalifikacjom. Nie jest możliwe świadczenie pracy bez wynagrodzenia.

Z treści art. 22 §11 k.p. wynika, że nazwa um. przyjęta przez strony nie ma znaczenia wtedy, gdy nawiązany stosunek prawny ma cechy wskazane w art. 22 § 1 k.p. Decydującym kryterium nakazującym traktować określony stosunek prawny jako stosunku pracy jest ustalenie, że pracownik wykonuje pracę określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem. Obowiązek wynagradzania jest konsekwencją takiego ustalenia.

Nowy przepis art. 22 § 12 k.p. ma na celu wzmocnienie ochronnej funkcji prawa pracy poprzez wyeliminowanie zjawiska zwalniania pracowników, a następnie powierzania im dotychczasowych zadań, ale już w ramach um. cywilnoprawnej. Taka zmiana nie jest dopuszczalna nawet przy pełnej akceptacji pracownika.


 

Zakładanie i rejestracja spółek + obsługa prawna + obsługa księgowa (Poznań)

Zadzwoń i sprawdź naszą ofertę, tel. (061) 86-888-48

www.matysiak-kancelaria.pl

Linki sponsorowane

DORADCA PODATKOWY * BIURO RACHUNKOWE
Usługi księgowe, kadry i płace, obsługa prawna

ul. Grunwaldzka 38A/5, Poznań

tel. (061) 86-888-05

podatki@matysiak-kancelaria.pl

www.ksiegowa-poznan.pl